Wat is de processierups? De eikenprocessierups is de larve van de nachtvlinder, die haar eitjes legt in de toppen van eikenbomen. Daar overwinteren ze. Eind april, begin mei komen de rupsjes tevoorschijn. Na een aantal vervellingsstadia zijn ze in juli volgroeid. Na de derde vervelling krijgen de rupsen brandharen. Dit is tussen half mei en eind juni. In juli verpoppen de rupsen zich tot een vlinder, waarna de vrouwtjes hun eitjes leggen. Daaruit verschijnen het volgend voorjaar weer jonge rupsen.
Waar heeft de eikenprocessierups zijn naam aan te danken? Uiteraard omdat de rups in eikenbomen te vinden is. Verder gaan de rupsen groepsgewijs ( in processie ) op zoek naar voedsel ( het eikenblad ).
Brandharen De haren van de processierups zijn de veroorzakers van de overlast. De larven zijn in het laatste stadium van hun larve bestaan bedekt met deze haren. Na kontact kan er overlast ontstaan. Dit kan na enkele uren na het kontact. De klachten kunnen zijn: pijnlijke jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen.
Waar komen ze voor? Het verspreidings-gebied van de eikenprocessierups is niet exact bekend. Grote delen van Zuid-Oost Brabant ( ten oosten van Giorle - Oss ), Nederlands Limburg, rond Nijmegen en Vlaanderen ( provincie Limburg en Antwerpen ) ondervinden last.
Hoe kun je zien dat er rupsen in een eikenboom zitten? De rupsen leven in groepen bijeen en maken op de stammen of dikkere takken grote nesten: een dicht spinsel van vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen.
Vanuit hun nesten gaan de rupsen 's nachts in processie op zoek naar voedsel. Zichtbaar gevolg zijn kaalgevreten eikenbomen.
In welke maanden zijn er rupsen? De maanden half april tot eind juni. De volgroeide rupsen hebben de zogenaamde brandharen. Er zijn volgroeide rupsen in de periode half mei tot eind juni.
Doet men er wat aan? Het natuurlijk evenwicht in de betrokken gebieden is verstoord ( red : hoe ?? ). Zo min mogelijk ingrijpen bevordert het natuurlijk evenwicht. Op plaatsen waar veel ongemak is, probeert men op een zo milieuvriendelijke wijze de plaag te bestrijden. Zo is het opzuigen van nesten een van de methoden. Er wordt echter ook met chemische middelen ingegrepen. Het middel Dimilin wordt gebruikt. Met behulp van een spuitkanon sproeit men op droge, windstille dagen de eiken bomen langs b.v toeristische routes. De verschillende stadia: het ei-stadium tot half april beperkt ongemak de jonge rupsen half april tot half mei beperkt ongemak de volgroeide rupsen half mei tot eind juni veel ongemak (door de haren van de rupsen) het pop-stadium half juni tot eind augustus ongemak (door brandhaarden in lege nesten) de vlinder augustus tot half september ongemak (door haren in de lege nesten) het ei-stadium september tot half april beperkt ongemak
Meerdere jaren last De brandharen kunnen tot na zes jaar last veroorzaken. Als u plaatsen kent waar vorig jaar processierupsen verschenen, dan kunnen de haren van de rupsen tot zes jaar nadien nog overlast veroorzaken, terwijl de rupsen zelf niet voor hoeven te komen op de zelfde plaats.
De klachten: huidklachten Binnen 8 uur kan er een pijnlijke rode huiduitstag ontstaan met hevige jeuk. Het beeld van de huid kan sterk variëren: van bultjes, pukkeltjes tot met vocht gevulde blaasjes die kunnen gaan ontsteken. De huidreactie kan zichtbaar worden op de onbedekte huid (onderarmen, onderbenen, nek en gezicht) maar ook op andere delen van het lichaam. Door zweet, krabben en/of wrijven kunnen de brandharen zich gemakkelijk verspreiden naar andere delen van het lichaam. Langdurig contact kan ook optreden doordat haartjes in de kleding terecht zijn gekomen.
oogklachten Als brandharen in de ogen terechtkomen, kunnen zij binnen één tot vier uur een heftige reactie geven van het oogbindvlies en/of het hoornvlies met zwelling, roodheid en jeuk en in sommige gevallen met ontstekingen. Zelden ontstaat er een knobbelvormige ontsteking. Indien de brandharen blijven zitten, zullen de klachten blijven bestaan. Om erger te voorkomen kan specialistische hulp (bijvoorbeeld van de oogarts) noodzakelijk zijn.
klachten van de bovenste luchtwegen Na inademing kunnen de brandharen ook irritatie of ontsteking geven van het slijmvlies van de bovenste luchtwegen (neus, keel en bovenste gedeelte van de luchtpijp). De klachten lijken in eerste instantie op een neusverkoudheid. Tevens kunnen mensen ook klagen over pijn in de keel en eventueel slikstoornissen. In sommige gevallen kan er sprake zijn van kortademigheid.
algemene klachten Er kunnen zich ook algemene klachten voordoen, zoals braken, duizeligheid, koorts, algehele malaise.
Iemand die vaker met de brandharen in contact komt krijgt dikwijls steeds sterkere reacties. Daarom kan het voorkomen dat mensen dit jaar meer last van de processierups hebben dan het vorig jaar.
Wat moet u doen als u klachten heeft In het algemeen verdwijnen de klachten vanzelf binnen enige dagen tot weken. Probeer niet te krabben of te wrijven. Was de huid goed met water. Aangedane ogen kunt u met water uitspoelen. Eventueel kunt u de aangedane huid (kort na de aanraking) strippen met plakband om overtollige brandharen te verwijderen.
Bij lichte symptomen zijn verder geen medicijnen nodig. Bij hevige jeuk kunnen anti-jeuk middelen zeker verlichting geven, zoals zalf of crème op basis van kamfer of menthol. Deze middelen zijn verkrijgbaar bij apotheek of drogist. Bij aanhoudend ernstige klachten kunt u beter contact opnemen met de huisarts.
De natuurlijke vijanden De eikenprocessierups heeft twee natuurlijke vijanden. Dit zijn de sluipwesp en de sluipvlieg.
Informatie Als u meer informatie wilt kunt u terecht bij de milieutelefoon van de provincie Noord-Brabant. Telefoonnummer 073 - 681 28 21.
Ook kunt u terecht bij de GGD in uw woonplaats of bij uw stadsbestuurders.
